
รายงานผลการประเมินคุณภาพการศึกษาภายในระดับหลักสูตร (ย่อย) ปีการศึกษา 2564
หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา หลักสูตรปรับปรุง (พ.ศ. 2563)
บทสรุปผู้บริหาร
หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา ภาควิชาพุทธศาสตร์ คณะศาสนาและปรัชญาเป็นหลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2563 เป็นหลักสูตรที่ต้องการตอบสนองต่อการพัฒนาประเทศให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์โลกในปัจจุบันและเป็นไปตามแผนการปฏิรูปประเทศตามนโยบายของรัฐบาลภายใต้วิสัยทัศน์ที่ว่า มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน โดยเฉพาะด้านสังคมเพื่อสร้างสังคมที่มีคุณภาพและคุณธรรมและเป็นธรรม ลดความเลื่อมล้ำ ลดการแบ่งแยก และเสริมสร้างสังคมที่เข้มแข็ง โดยเนื้อหาของหลักสูตรประกอบด้วย
- บริยทภายนอกหรือสถานการณ์ภายนอกหรือการพัฒนาที่จำเป็นต้องนำมาพิจารณาในการวางแผนหลักสูตร อันประกอบด้วยสถานการณ์และการพัฒนาเศรษฐกิจ และสถานการณ์พัฒนาสังคมและวัฒนธรรม
- แนวคิดทษฏี ในหลักการพัฒนาสังคมและวัฒนธรรม และหลักการพัฒนาตามแนวพุทธศาสตร์
- ประเด็นงานพัฒนา เสริมสร้างกิจกรรมพื่อสร้างความเข้มแข็งให้สังคมและชุมชนตามแนวพุทธศาสตร์
- กระบวนการ เน้นเครื่องมือและเทคนิคทางพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา
- การบริหารจัดการในการงานพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ศาสนาและวัฒนธรรม เพื่อความยั่งยืน
- ภาวะผู้นำและบทบาทในการส่งเสริมการพัฒนาอย่างยั่งยืน
ดังนั้นการเรียนการสอนในหลักสูตรมุ่งเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญสอดแทรกความเป็นคนมีคุณธรรม จรรยาบรรณและจริยธรรมเพื่อให้ได้บุคลากรที่มีคุณภาพ มีความสามารถในการประกอบวิชาชีพอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ซึ่งจะเป็นกำลังสักคัญทางด้านงานพัฒนาของประเทศชาติ ทั้งยังเป็นไปตามปรัชญาของมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยที่ว่าผลิตบัณฑิตให้มีความเป็นเลิศทางวิชาการตามแนวพุทธศาสนาต่อไป ดังนั้นการผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพสอดคล้องกับความต้องการของสังคม มีความรู้ ความเข้าใจประยุกต์ให้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนานำไปสู่กระบวนการทางวิจัย และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพและเหมาะสม
ด้านการสอนหลักสูตรได้ปรับเปลี่ยนกระบวนการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง โดยให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตร
ด้านงานวิจัยให้ความสำคัญในการศึกษาค้นคว้าและวิจัยตามแนวพุทธศาสตร์เพื่อให้นักศึกษาได้มีประสบการณ์ในการค้นคว้าวิจัยเพื่อการพัฒนา
ด้านการบริการสังคม มีการจัดกิจกรรม การทัศนศึกษาดูงานนอกสถานที่ การอภิปราย หรือ ปาฐกถา โดยนักศึกษามีส่วนร่วม
ด้านการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม มีการเข้าร่วมและจัดกิจกรรมในวันและเทศกาลสำคัญทางพระพุทธศาสนา ร่วมทั้งส่งเสริมกิจกรรมตามประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นอันดีงามอย่างมีส่วนร่วม
การบริหารหลักสูตร การจัดการเรียนการสอนทุกรายวิชาดำเนินการโดยการมีส่วนร่วมของอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรและอาจารย์ประจำหลักสูตรที่มีวุฒิปริญญาโทและปริญญาเอก ทำหน้าที่ประสานงานกับอาจารย์ที่มีคุณวุฒิเหมาะสมทั้งในสาขาและจากสาขาอื่นที่เกี่ยวข้อง ซึ่งคณาจารย์ทุกท่านมีความเชี่ยวชาญในสาขาวิชานั้นๆ นอกจากนี้ยังมีคณาจารย์ที่มีวุฒิทางธรรมและเปรียญธรรม ซึ่งเป็นการย้ำให้เห็นถึงคุณภาพของการจัดการเรียนการสอน และเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาประเมินคุณภาพการเรียนการสอนให้สูงยิ่งขึ้น และเป็นกำลังสำคัญต่อการพัฒนาหลักสูตร สาขาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนาต่อไป
อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรประคณะกรรมการประจำหลักสูตรมีส่วนร่วมโดยตรงในการกำกับดูแลทั้งเนื้อหาสาระ การจัดตารางเรียนและตารางสอน ปริหารการใช้ทรัพยากร วัสดุ ครุภัณฑ์ เทคโนโลยี เพื่อเป็นการสนับสนุนกระบวนการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ทั้งนี้เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐานคุณวุฒิระดับปริญญาตรีสาขาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา คณะทำงานมีผู้รับผิดชอบหลักสูตรและอาจารย์ประจำหลักสูตร ได้มีการประชุมเพื่อวางแผนกำหนดกลไกของกระบวนการ เพื่อนำกลไกและกระบวนการสู่การปฏิบัติ พร้อมทั้งทำการตรวจสอบคุณภาพของระบบกลไกต่างๆ เพื่อนำไปปรับปรุงแกไขให้มีประสิทธิภาพในทุกองค์ประกอบต่อไป ซึ่งคณะกรรมการประเมินคุณภาพภายในหลักสูตรศิลปะศาสตร สาขาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา คณะศาสนาและปรัชญา มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีธรรมโศกราช ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการบริหารเพื่อการพัฒนาองค์กรทุกๆ ด้านตามสำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา หรือ สกอ. ได้กำหนดให้สถาบันอุดมศึกษาดำเนินการตามองค์ประกอบคุณภาพทั้ง 6 องค์ประกอบ จำนวน 13 ตัวชี้วัดโดยเป็นกลุ่มที่เน้นระดับปริญญาตรี และในการประเมินคุณภาพครั้งนี้ คณะศิลปะศาสตร์บัณฑิต สาขาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา ขอรับการประเมินใน 5 องค์ประกอบ และมีผลคะแนนรวม 3.52 โดยแบ่งคะแนนเฉลี่ยตามองค์ประกอบ ดังนี้
องค์ประกอบที่ 1 การกำกับมาตรฐาน หลักสูตรได้มาตรฐาน
องค์ประกอบที่ 3 นักศึกษา คะแนนเฉลี่ย 3.67 คุณภาพระดับดี
องค์ประกอบที่ 4 อาจารย์ คะแนนเฉลี่ย 2.89 คุณภาพระดับปานกลาง
องค์ประกอบที่ 5 หลักสูตรการเรียนการสอน การประเมินผู้เรียน คะแนนเฉลี่ย คุณภาพระดับ3.75 ดี
องค์ประกอบที่ 6 สิ่งสนับการเรียนรู้ คะแนนเฉลี่ย 4.00 คุณภาพระดับดี
โดยยกเว้นองค์ประกอบที่ 2 บัณฑิต เนื่องจากหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา เป็นหลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2563 นับเป็นปีที่ 2 ของการเรียนการสอน จึงยังไม่มีบัณฑิตที่จบการศึกษาในขณะนี้
บทนำ
1.1 ชื่อหลักสูตร ชื่อปริญญาและสาขาวิชา
1) ชื่อหลักสูตร หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา หลักสูตรปรับปรุง (พ.ศ. 2563)
2) ชื่อปริญญา ชื่อเต็ม : ศิลปศาสตรบัณฑิต (พุทธศาสตร์เพื่อการพัฒน) ชื่อย่อ (ภาษาไทย) : ศศ.บ. (พุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา)
3) สาขาวิชาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา
1.2 คณะต้นสังกัดและสถานที่เปิดสอน
1) คณะต้นสังกัด วิทยาเขตศรีธรรมาโศกราช
2) สถานที่เปิดสอน
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีธรรมาโศกราช
1.3 ปรัชญาความสำคัญและวัตถุประสงค์ของหลักสูตร
1) ปรัชญาของหลักสูตร
ผลิตบัณฑิตให้รอบรู้พุทธศาสตร์ พัฒนาชาติและสังคม บ่มเพาะวัฒนธรรม น้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจ พัฒนาชีวิตแบบพอเพียง สร้างสรรค์นวัตกรรมวิชาการ ทำงานอย่างมีความสุข มั่นคงและยั่งยืน
2) ความสำคัญของหลักสูตร
พัฒนาและอบรมความรู้รวมทั้งสร้างบัณฑิตด้านพุทธศาสตร์ในมิติการบูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่ ลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมและพัฒนาทรัพยากรบุคคลให้มีประสิทธิภาพ
3) วัตถุประสงค์ของหลักสูตร
หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2562) มีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตบัณฑิตที่มีคุณสมบัติดังนี้
1.3.1 เพื่อให้บัณฑิตมีความรู้ ความสามารถในการวางแผนพัฒนาตน พัฒนาคน พัฒนางาน ในองค์กรด้วยการประยุกต์ใช้หลักพุทธศาสตร์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
1.3.2 เพื่อให้บัณฑิตมีความคิดวิเคราะห์ ริเริ่มสร้างสรรค์ และมีภาวะผู้นำในการนำความรู้ไปบูรณาการกับการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองตามแนวพุทธศาสตร์
1.3.3 เพื่อให้บัณฑิตมีทักษะในการวิจัย พัฒนาองค์ความรู้ และสร้างนวัตกรรมที่เหมาะสมในศตวรรษที่ 21 ด้วยการประยุกต์ใช้หลักพุทธศาสตร์
1.4 รหัสหลักสูตร
สรุปผลการประเมิน
ผลการประเมินตามตัวบ่งชี้ตามองค์ประกอบคุณภาพระดับหลักสูตร
หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสตร์เพื่อการพัฒนา หลักสูตรปรับปรุง (พ.ศ. 2563)
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตศรีธรรมาโศกราช
ปีการศึกษา 2564
องค์ประกอบที่ 1 การกำกับมาตรฐาน
เกณฑ์การประเมิน | ผลการดำเนินการ |
---|---|
1. จํานวนอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตร จำนวนอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรไม่น้อยกว่า 5 คนและเป็นอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตร เกินกว่า 1 หลักสูตรไม่ได้และประจำหลักสูตรตลอดระยะเวลาที่จัดการศึกษาตามหลักสูตรนั้น |
|
2. คุณสมบัติของอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตร (วิชาการ) อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรมีคุณวุฒิระดับปริญญาโทหรือเทียบเท่า หรือดํารงตําแหน่งทางวิชาการไม่ต่ํากว่า ผู้ช่วยศาสตราจารย์และ มีผลงานทางวิชาการ 1 รายการใน 5 ปีย้อนหลัง |
|
3. คุณสมบัติอาจารย์ประจำหลักสูตร อาจารย์ประจำหลักสูตร มีคุณวุฒิปริญญาโทหรือเทียบเท่า หรือดำรงตำแหน่งทางวิชาการไม่ต่ำกว่าผู้ช่วยศาสตราจารย์ ในสาขาที่ตรงหรือสัมพันธ์กับสาขาวิชาที่เปิดสอน และ มีผลงานทางวิชาการอย่างน้อย 1 รายการในรอบ 5 ปี ย้อนหลัง ไม่จำกัดจำนวนและประจำได้มากกว่าหนึ่งหลักสูตร |
|
4. คุณสมบัติของอาจารย์ผู้สอน อาจารย์ประจำ มีคุณวุฒิปริญญาโทหรือเทียบเท่า หรือดำรงตำแหน่งทางวิชาการไม่ต่ำกว่าผู้ช่วยศาสตราจารย์ ในสาขาวิชานั้นหรือสาขาวิชาที่สัมพันธ์กันหรือสาขาวิชาของรายวิชาที่สอน อาจารย์พิเศษมีคุณวุฒิปริญญาโทหรือเทียบเท่า และมีประสบการณ์ในการสอนไม่น้อยกว่า 6 ปี |
|
10. การปรับปรุงหลักสูตรตามรอบระยะเวลาที่กำหนด มีการปรับปรุงหลักสูตรตามรอบระยะเวลาที่กำหนด ต้องไม่เกิน 5 ปี ตามรอบระยะเวลาของหลักสูตร หรืออย่างน้อยทุก ๆ 5 ปี |
|
สรุปผลการประเมิน | ผ่าน |
ตัวบ่งชี้คุณภาพ | เป้าหมาย | คะแนนประเมินจากคณะกรรมการ | |
---|---|---|---|
องค์ประกอบที่ 2 บัณฑิต | |||
2.1 คุณภาพบัณฑิตตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิ ระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ |
|
||
2.2 ร้อยละของบัณฑิตปริญญาตรีที่ได้งานทำหรือประกอบอาชีพอิสระภายใน 1 ปี |
|
||
เฉลี่ยคะแนนองค์ประกอบที่ 2 บัณฑิต |
|
||
องค์ประกอบที่ 3 นักศึกษา | |||
3.1 การรับนักศึกษา |
|
|
|
3.2 การส่งเสริมและพัฒนานักศึกษา |
|
|
|
3.3 ผลที่เกิดกับนักศึกษา |
|
|
|
เฉลี่ยคะแนนองค์ประกอบที่ 3 นักศึกษา |
|
||
องค์ประกอบที่ 4 อาจารย์ | |||
4.1 การบริหารและพัฒนาอาจารย์ |
|
|
|
4.2 คุณภาพอาจารย์ |
|
|
|
4.3 ผลที่เกิดขึ้นกับ อาจารย์ |
|
|
|
เฉลี่ยคะแนนองค์ประกอบที่ 4 อาจารย์ |
|
||
องค์ประกอบที่ 5 หลักสูตร การเรียนการสอน การประเมินผู้เรียน | |||
5.1 สาระของรายวิชาใน หลักสูตร |
|
|
|
5.2 การวางระบบผู้สอนและกระบวนการจัดการเรียนการสอน |
|
|
|
5.3 การประเมินผู้เรียน |
|
|
|
5.4 ผลการดำเนินงานตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ |
|
|
|
เฉลี่ยคะแนนองค์ประกอบที่ 5 หลักสูตร การเรียนการสอน การประเมินผู้เรียน |
|
||
องค์ประกอบที่ 6 สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ | |||
6.1 สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ |
|
|
|
เฉลี่ยคะแนนองค์ประกอบที่ 6 สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ |
|
||
เฉลี่ยรวมทุกตัวบ่งชี้ (11 ตัวบ่งชี้) |
|
ตารางวิเคราะห์คุณภาพการศึกษาในระดับหลักสูตรปีการศึกษา 2564
องค์ประกอบที่ | คะแนนผ่าน | จำนวนตัวบ่งชี้ | I | P | O | คะแนนเฉลี่ย | ผลการประเมิน 0.01-2.00 ระดับคุณภาพน้อย 2.01-3.00 ระดับคุณภาพปานกลาง 3.01-4.00 ระดับคุณภาพดี 4.01-5.00 ระดับคุณภาพดีมาก |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ผ่าน | หลักสูตรได้มาตรฐาน | |||||
2 | ![]() |
0 | - | - | - | - | - |
3 | 3 | 3.67 | - | - | 3.67 | ดี | |
4 | 3 | 2.89 | - | - | 2.89 | ปานกลาง | |
5 | 4 | 3.00 | 4.00 | - | 3.75 | ดี | |
6 | 1 | - | 4.00 | - | 4.00 | ดี | |
รวม | 11 | 3.24 | 4.00 | - | 3.52 | ดี | |
ผลการประเมิน | ดี | ดี | - | ดี | ดี |
จุดเด่นและโอกาสในการพัฒนา
องค์ประกอบที่ 1 การกำกับมาตรฐาน
เป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้
องค์ประกอบที่ 2 บัณฑิต
-องค์ประกอบที่ 3 นักศึกษา
- เพิ่มช่องทางการเรียนการสอนทั้ง online และ onsite โดยสามารถให้นักศึกษาหรือผู้ที่สนใจได้มีสิทธิ์เลือกช่องทางได้เอง และเป็นการลดค่าใช่จ่ายของนักศึกษา
- ควรหาช่องทางในการหากลุ่มเป้าหมาย หรือมีการปรับเปลี่ยนกลุ่มเป้าหมาย เพื่อให้มีนักศึกษาเพิ่มมากขึ้น
- ปรับกลยุทธ์การจัดการเรียนการสอน ในเรื่องของการเทียบโอน หรือการนำระบบการศึกษาแบบการสะสมหน่วยกิตการเรียนรู้หรือCredit Bank มาใช้ เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ที่สนใจเข้ามาเรียนมากขึ้น
องค์ประกอบที่ 4 อาจารย์
- ส่งเสริมและสนับสนุนให้อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรได้ศึกษาต่อในระดับปริญญาเอก
- ส่งเสริมและสนับสนุนให้อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรทำผลงานทางวิชาการเพิ่มมากขึ้นและนำมาพัฒนาเพื่อเข้าสู่ตำแหน่งทางวิชาการ
- หลักสูตรควรมีการประเมินกระบวนการ เพื่อให้ทราบว่าบรรลุตามเป้าหมายที่วางไว้หรือไม่ และเพื่อนำมาพัฒนาปรับปรุงในปีต่อไป
- หลักสูตรควรจัดทำแผนพัฒนาบุคลากรรายบุคคล และมีการกำกับติดตามอย่างต่อเนื่อง
องค์ประกอบที่ 5 หลักสูตร การเรียนการสอน การประเมินผู้เรียน
- สร้างกระบวนการในการจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างนวัตกรรมและองค์ความรู้ด้านการพัฒนาให้แก่นักศึกษา
- สร้างกระบวนการหรือโมเดลในรายวิชาที่มีบูรณาการครบทั้ง 3 ด้าน (ด้านวิจัย ด้านบริการวิชาการ และด้านการทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรม)
- หลักสูตรควรนำความรู้ทางพุทธศาสตร์ไปพัฒนาด้านกิจกรรมให้สอดคล้องกับหลักสูตรโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เพื่อเพิ่มความเข้าใจ วิเคราะห์สังเคราะห์ การเรียนรู้ต่อไป
- หลักสูตรควรใช้กลยุทธ์ในการเรียนการสอนที่หลากหลาย โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญโดยเพิ่มพุทธศาสตร์เข้ามาประยุกต์ใช้ในด้านต่างๆ
องค์ประกอบที่ 6 สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้
- ควรเพิ่มช่องทางการนำเสนอสิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ โดยการเพิ่มลิงค์ต่างๆที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา ตลอดถึงหนังสือที่เป็นเชิงประยุกต์ใช้และนำไปพัฒนา
- สร้างเครือข่ายเชื่อมโยงกับชุมชน ประชาสังคมให้มากขึ้น โดยเปิดโอกาสให้ปราชญ์ท้องถิ่นร่วมให้ความรู้ มีส่วนร่วมในการเรียนการสอนและนำมาพัฒนาหลักสูตรต่อไป